• Bakı 19° C

    3.5 m/s

  • USD - 1.7

    EUR - 1.9706

    RUB - 2.0981

Getdiyiniz kafelərdə sizi gizlicə izləyirlər - DİQQƏTLİ OLUN

CƏMİYYƏT

14 Oktyabr 2025 | 11:34

Getdiyiniz kafelərdə sizi gizlicə izləyirlər - DİQQƏTLİ OLUN

Wi-Fi siqnallarının təhlili ilə şəxslərin varlığı, hərəkəti - hətta şəxsiyyətləri yüksək dəqiqliklə müəyyən edilə bilər. Bu kəşf məxfiliyə və genişmiqyaslı müşahidə imkanlarına dair ciddi suallar yaradır.

Bakıvaxtı.az milli.az-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Karlsrue Texnologiya İnstitutunun (KIT) tədqiqatçıları araşdırma edib. Tədqiqatçılar göstəriblər ki, Wi-Fi cihazlarının qarşılıqlı əlaqələrindən ötən şifrələnməmiş geribildirim siqnalları (məsələn, Beamforming Feedback Information - BFI) vasitəsilə radio dalğalarının insan bədəninə və ətraf mühitə necə təsir etdiyini ölçmək mümkündür. Bu məlumatların maşın-öyrənmə modelləri ilə emal edilməsi ilə bir şəxsin varlığı, duruşu və hətta identifikasiyası "radio şəkli" şəklində əldə edilə bilir - yəni, kameralara oxşar, amma tamamilə radio dalğalarından yaranan yüksək təfərrüatlı təsvir. 

KIT-in açıqladığına görə, aparılan eksperimentlərdə 197 iştirakçı üzərində sınaqlar aparılıb və tədqiqat qrupu iştirakçıların şəxsiyyətlərini - gediş tərzindən və perspektivdən asılı olmayaraq - demək olar 100% dəqiqliklə müəyyən edə bilib. Bu nəticə tədqiqatın sosial və hüquqi nəticələrini daha kritik edir. 

KIT-dən professor Thorsten Strufe bu texnologiyanın güclü olduğunu, lakin məxfiliyə ciddi təhdid yaratdığını vurğulayır: geniş miqyasda yayılan simsiz şəbəkələr faktiki olaraq "demək olar ki, hərtərəfli müşahidə infrastrukturu" yarada bilər. Julian Todt əlavə edir ki, hər bir Wi-Fi marşrutlaşdırıcı potensial olaraq müşahidə üçün istifadə oluna bilər - məsələn, bir kafenin aktiv Wi-Fi şəbəkəsinin yanından keçən şəxsin mövcudluğu qeydə alınaraq daha sonra müəyyənləşdirilə bilər. Tədqiqatçılar xüsusi ilə avtoritar rejimlərdə bu texnologiyanın dinc etirazçıların və ya müxalif fəalların izlənməsi üçün sui-istifadə edilə biləcəyini xəbərdarlıq edirlər. 


SON XƏBƏRLƏR