Bakı 
Bir çox ölkələr öz ehtiyatlarında yüzlərlə, minlərlə ton qızıl külçələr saxlayır. Onlar bu pulu öz ərazilərində və ya başqa ölkələrin anbarlarında saxlaya bilərlər.
Hansı ölkələrdə qiymətli metalın ən böyük ehtiyatları var və onları harada saxlayırlar?
Bakıvaxtı.az xarici KİV-ə istinadla xatırladır ki, 2025-ci ildə 2024-cü ilin tendensiyası davam edir: qızıl bahalaşır. Əgər bu ilin nəticələrini yekunlaşdırmaq tezdirsə, o zaman ötən il üçün bütün qiymət dəyişiklikləri artıq hesablanıb.
2024-cü ildə əsas mərkəzi banklar tərəfindən ehtiyatları üçün əhəmiyyətli alışlar fonunda qızıl 20 faiz bahalaşıb, həmçinin Çində yüksək istehlak tələbi və geosiyasi vəziyyətlə əlaqədar təhlükəsiz sığınacaq aktivlərinə marağın artması səbəbindən.
Dünyada qızıl ehtiyatlarına görə ilk on ölkə
1. Amerika
Ən çox qızılı olan ölkə ABŞ-dır. Onun 8,133 min ton qızılı var. Ehtiyatın yarısı ABŞ-ın Kentukki hərbi bazasında Fort Noks kimi tanınan ABŞ Külçə Depozitarında saxlanılır. Federal Ehtiyat Sistemi ölkənin ehtiyatına cavabdehdir.
Ölkədə hər amerikalının 25 qramdan bir qədər çox qızıl ehtiyatı olduğu güman edilir.
2. Almaniya
İkinci yerdə ehtiyatında 3,351 min ton qızıl olan Almaniyası qərarlaşıb. Dünya qızıl şurasının (WGC) cədvəlinə əsasən, Almaniya 2025-ci ilin birinci rübündə 3350 ton qızıla sahib olub. Ölkə metalı alsa da, son illərdə onu aktiv şəkildə satır: 2022-ci ildən etibarən ehtiyatlar 100 tondan çox azalıb.
Ehtiyatların yarısı Nyu-Yorkda, ABŞ-ın dörddə biri olan Frankfurt-na-Mayn şəhərindəki Bundesbank kassasında saxlanılır. Qalanları Londonda, Böyük Britaniyada saxlanılır.
3. İtaliya
2,45 min ton külçə qızılla İtaliya siyahıda üçüncü yerdədir.
Avropa dövləti ehtiyatlarını əsasən Romadakı İtaliya Bankının kassasında saxlayır: 1,1 min ton (ehtiyatların 44,9 faizi). Digər 1,06 min ton - 43,3 faiz - ABŞ-ın payına düşür. İtaliya ehtiyatın daha kiçik hissələrini İsveçrə və Böyük Britaniyada saxlayır.
4. Fransa
Ölkənin qızıl ehtiyatı 2,43 min ton təşkil edir. Fransa Bankının məlumatına görə, bu metalda ehtiyatın ölçüsü 2009-cu ildən dəyişməyib. Ölkədə Parisin mərkəzində yerləşən “La Suterren” anbarında bütün külçələr 27 metr dərinlikdə saxlanılır.
5. Çin
Beşinci yerdə Səma imperiyasıdır. Çin Xalq Bankının anbarlarında 2,43 min ton qızıl var. Son illər ölkə qiymətli metalı aktiv şəkildə alır, təkcə 2025-ci ilin ilk üç ayında ehtiyatlarını 12,75 ton artırıb.
Ehtiyatlar Pekində və qismən də sərvət fondunda saxlanılır.
6. Rusiya
Rusiya qızıl aktivlərinin həcmini rəsmən açıqlamasa da, “Bloomberg“ onu 2,33 min ton hesab edir.
Tənzimləyici onun böyük hissəsini Moskvada, qalan hissəsini Sankt-Peterburq və Yekaterinburq anbarlarında saxlayır.
7. İsveçrə
İsveçrənin 1,04 min ton qızıl ehtiyatı var. İsveçrənin hər sakininin 123,5 qram qızıl ehtiyatı olduğu güman edilir. 2025-ci ildə qızıl ölkənin qızıl-valyuta ehtiyatlarının cəmi 8,9 faizini təşkil edir.
İsveçrə Milli Bankı ehtiyatı Berndəki baş ofisinin altında təhlükəsiz evdə saxlayır ki, bu da ümumi ehtiyatın təxminən 70 faizini təşkil edir. Qızılın bir hissəsi də Böyük Britaniyada (20 faiz) və Kanadada (10 faiz) saxlanılır.
8. Hindistan
Hindistan ehtiyatlarına görə aktiv şəkildə qızıl alır, 2025-ci ilin yanvar-mart aylarında 3,4 tondan çox qızıl alınıb. Ümumilikdə Hindistanın ehtiyatları 880 ton qızıl təşkil edir.
Hindistan Ehtiyat Bankı (RBI) ilə yanaşı, vətəndaşlar da qızıla aktiv şəkildə investisiya qoyurlar, baxmayaraq ki, külçələr deyil, zərgərlik məmulatları şəklində.
Hindistanlı qadınların “qutularında” dünya qızıl ehtiyatının 11 faizi zərgərlik məmulatları var ki, bu da 24 milyon tondur. Hindistan tənzimləyicisi qızıl aktivlərini Mumbay və Böyük Britaniyada saxlayır.
9. Yaponiya
WGC-nin məlumatına görə, Yaponiyanın qızıl ehtiyatları təxminən 845,97 tondur. Ölkə demək olar ki, heç bir qızıl hasil etmir, onu xaricdən ixrac edir. Ehtiyat Tokioda, Mərkəzi Bankın anbarında saxlanılır.
10. Türkiyə
Türkiyə qızıl ehtiyatlarına görə ilk on ölkəni tamamlayır. WGC-nin məlumatına görə, Türkiyənin qızıl ehtiyatları 623,92 ton təşkil edir.
Qızıl ehtiyatları Ankarada yerləşir və aktivlərin bir hissəsi də WGC-nin əlindədir.
