Ayın içində nə var?

Yeni araşdırma Ayın daxili quruluşu ilə bağlı uzun müddətdir davam edən mübahisələrə son qoyub.

Bakıvaxtı.az xəbər verir ki, Fransa Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzinin (CNRS) astronomu Artur Briaudun başçılıq etdiyi qrup Ayın içini təfərrüatı ilə tədqiq edərək əsaslı nəticəyə gəlib.

Bu əhatəli araşdırma, Ayın daxili nüvəsinin əvvəllər inanıldığı kimi ərimiş deyil, möhkəm bir top olduğunu təsdiqlədi. Təxminən 7,822 kq/m³ sıxlığı ilə bu bərk nüvə əsasən dəmirə bənzəyir.

Elm adamları əvvəllər Apollon missiyalarından əldə edilən seysmik məlumatların aşağı dəqiqliyi səbəbindən bərk və tam maye nüvəli modelləri qəti şəkildə ayıra bilmirdilər. Bunu həll etmək üçün Briaud və həmkarları deformasiya dərəcəsi, sıxlıq və Yerdən məsafə də daxil olmaqla, kosmik missiyalardan və Ay lazerinin müxtəlif təcrübələrindən əldə edilən məlumatları birləşdirdi.

Komandanın modelləri Ayın daxili hissəsinin Yerinkinə təəccüblü dərəcədə bənzədiyini göstərir. Yer kimi, Ay da təxminən 362 kilometr radiuslu maye xarici nüvəyə və təxminən 258 kilometr radiuslu möhkəm daxili nüvəyə malikdir (Ayın ümumi radiusunun 15%-i). Bu nəticələr 2011-ci ildə NASA-nın əvvəlki tapıntılarını təsdiqləyir və möhkəm daxili nüvənin mövcudluğunu göstərir.

Bu kəşf elmi dünya üçün iki əsas sahədə yeni qapılar açır. Birincisi, Ayın əmələ gəlməsindən qısa müddət sonra güclü maqnit sahəsinin olduğu, lakin bu sahənin təxminən 3,2 milyard il əvvəl azaldığı məlumdur. Əsas strukturun müəyyən edilməsi maqnit sahəsinin necə yarandığı və niyə yox olduğu sualına cavab vermək üçün çox vacibdir. İkincisi, modellər daha sıx materialın mərkəzə düşməsi və daha az sıx materialın yuxarıya qalxması ilə aktiv mantiyanın çevrilməsi ssenarisini də dəstəkləyir.

Bəşəriyyətin Aya qayıdış ümidləri davam etdikcə, elm adamları bu tapıntıların seysmik olaraq təsdiqlənməsinin çox keçməyəcəyinə ümid edirlər./Qafqazinfo