Bakı 
Son günlər yayılan məlumatlar göstərir ki, Ukrayna müharibəsi ətrafında həm Qərbdə, həm də Rusiyanın əlaqələr sistemində ciddi gərginlik və yeni dinamika formalaşıb.
Avropa liderlərinin Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə apardığı telefon danışığında səslənən xəbərdarlıq, ABŞ-dən konkret və möhkəm təhlükəsizlik zəmanətləri olmadan Moskvanın irəli sürdüyü şərtlərə yaxınlaşmamaq çağırışı qitənin Vaşinqtonun hazırkı kursuna nə qədər ehtiyatla yanaşdığını açıq göstərir. Makron, Merz və Ursula fon der Leyen Ukraynanın gələcək təhlükəsizliyində əsas rolu ABŞ-nin oynaya biləcəyini vurğulayır və bildirirlər ki, Vaşinqton Kiyevi tez bir zamanda danışıqlara sövq edərək Avropanı fakt qarşısında qoya bilər. Bu narahatlıq, Tramp administrasiyasının NATO-nun genişlənməsinə daha soyuq baxması və Avropanın müdafiədə daha çox məsuliyyət daşımalı olduğu barədə mesajları fonunda daha da güclənib.
Avropanın iqtisadi alətlərdən istifadə edərək ABŞ ilə münasibətlərdə basqı yaratma ehtimalı, xüsusən də 2,34 trilyon dollarlıq ABŞ istiqrazları ilə bağlı müzakirələrin gündəmə gəlməsi transatlantik münasibətlərin nə qədər həssas mərhələyə keçdiyini göstərir. Eyni vaxtda Rusiya Avropa ilə gizli və yarı-rəsmi kanallarını yenidən işə salmağa çalışır. Almaniya ilə Əbu-Dabidə keçirilən görüş, xüsusi xidmət rəhbərlərinin telefon danışığı və mədəni əməkdaşlığın bərpasına dair siqnallar Kremlin Qərbin daxilində yaranmış siyasi boşluğu fürsətə çevirmək istədiyini göstərir. Paralel olaraq, Ukraynanın Qroznı, Samara və Krasnodar bölgələrinə endirdiyi PUA hücumları müharibənin coğrafiyasının genişləndiyini və Kiyevin Rusiyanın arxa cəbhəsinə təzyiqi artırdığını göstərən başqa bir xətt kimi çıxış edir.
Bütün bu proseslər fonunda Putinin Hindistana səfərinin baş tutması da təsadüfi deyil. Moskva Qərbin təzyiqləri fonunda yeni tərəfdaşlara daha çox ehtiyac duyur və Dehli ilə münasibətləri gücləndirməklə həm siyasi, həm də iqtisadi balans yaratmağa çalışır. Hindistanın həm böyük bazar, həm enerji alıcısı, həm də geosiyasi tərəfdaş kimi önəmi Rusiyanın Asiya istiqamətini daha qəti şəkildə prioritetə çevirdiyini göstərir.
Beləliklə, həm Qərbdə parçalanma, həm Rusiyanın fəallaşması, həm də Ukraynanın hücum taktikasının dəyişməsi 2025-ci ilin beynəlxalq münasibətlərinin daha çoxqütblü, daha mürəkkəb və daha öngörülməz bir mərhələyə daxil olduğunu göstərir. Qarşıdakı aylarda ABŞ-Avropa münasibətləri, Rusiya-Hindistan xətti və Ukraynanın hərbi addımları qlobal gündəmin əsas konturlarını formalaşdıracaq.
Ruslan Zəngəzur
