Bakı 
Son zamanlar sosial şəbəkələrdə yeni bir trend yaranıb.
Şəklini atıb “Məni animasiya şəklində yarat” deyən kim, “Məni nağıl qəhrəmanına çevir” deyən kim.
Hətta əksəriyyət şəklini göndərir və yanında birinin təsvir edilməsini istəyir. Bir neçə saniyə sonra isə heç tanımadığınız, gerçək kimi görünən bir insanla eyni şəkili bölüşürsünüz. Bəs, bu insan kimdir? Bu sima süni intellektin yaddaşında qalan, vaxtilə kiminsə yüklədiyi real bir şəxsə aid ola bilərmi?
Məsələnin ən dəhşətli tərəfi isə odur ki, əgər bu şəkillər həqiqətən də nə vaxtsa süni intellektə yüklənən birinin şəklidirsə, bir gün sosial şəbəkədə həmin insanın yaxınının, yoldaşının, sevgilisinin qarşısına çıxa bilər.
Yəni əslində əyləncəli görünən bu trend kiminsə ailəsində problemlərə səbəb ola bilər.
Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən informasiya texnologiyaları üzrə mütəxəssis Əmrah Mövsümzadə bildirib ki, süni intellekt tətbiqlərindən və ya saytlarından istifadə etməzdən əvvəl onun həqiqi və etibarlı olub-olmadığı mütləq şəkildə müəyyən edilməlidir.
Ə.Mövzümzadənin sözlərinə görə, bunun üçün ilk növbədə həmin saytın istifadəçi gizlilik siyasəti ilə tanış olmaq vacibdir.
Mütəxəssis qeyd edib ki, hər bir süni intellekt alətinin və ya platformasının məxfilik siyasətində istifadəçilərin təqdim etdiyi məlumatların, o cümlədən şəkillərin və yazılı məzmunun hansı məqsədlərlə və harada istifadə oluna biləcəyi barədə məlumatlar əks olunur:
“Bu siyasətlər diqqətlə oxunmalı, paylaşılacaq məlumatların taleyi barədə istifadəçidə aydın təsəvvür formalaşmalıdır”.
Əmrah Mövsümzadə: Təqdim edilən şəkillər vasitəsilə bu sistemin öyrənməsinə töhfə verilə bilər
Süni intellekt texnologiyasının sürətlə inkişaf etdiyini deyən Ə.Mövsümzadə bildirib ki, texniki biliyə malik olan şəxslər öz şəxsi süni intellekt sistemlərini hazırlayır. Dediyinə görə, bu prosesdə, təəssüf ki, dələduzluq halları da baş verir. Müsahibimiz əlavə edib ki, bəzi şəxslər və ya qurumlar süni intellekt adı altında istifadəçilərin şəxsi məlumatlarını ələ keçirmək və sui-istifadə etmək niyyətində olurlar:
“Buna görə də istifadəçilər ehtiyatlı davranmalı, istənilən süni intellekt tətbiqindən istifadə etməzdən əvvəl onun etibarlılığına və təhlükəsizlik səviyyəsinə əmin olmalıdırlar”.
Əmrah Mövsümzadə nəzərə çatdırıb ki, şəxsi məlumatların məsələn, şifrələrin, parolların və ya digər həssas məlumatların heç bir halda süni intellekt sistemlərinə ötürülməsi məsləhət görülmür. O bildirib ki, şəkillərin redaktəsi və ya dizaynı kimi məqsədlərlə bu texnologiyalardan istifadə halları artmaqdadır:
“Buna baxmayaraq, şəkil və digər məlumatlar yüklənməzdən əvvəl mütləq şəkildə platformanın məxfilik siyasəti ilə tanış olunmalı və onların necə istifadə olunduğu barədə aydınlıq əldə edilməlidir”.
Süni intellekt dərin öyrənmə mexanizmi ilə işlədiyini qeyd edən ekspert deyib ki, bu, komputer öyrənməsi adlanan üsulla müxtəlif alqoritmlər üzərində həyata keçirilir.
Ə.Mövsümzadə bildirib ki, təqdim edilən şəkillər, mətnlər, yazılar və digər məlumatlar vasitəsilə bu sistemin öyrənməsinə töhfə verilə bilər. Onun sözlərinə görə, süni intellekt normalda əvvəlcədən müəyyən edilmiş datasetlər üzərində öyrədilir. Bu datasetlərə internetdən götürülmüş şəkillər, PDF sənədləri, videolar və digər resurslar daxildir ki, sistem bu məlumatları analiz edərək müəyyən kompüter öyrənməsi prosesinə daxil olur və detalları mənimsəyir.
“Daha sonra siz ondan bir şey tələb etdikdə - məsələn, “səhrada bir qadın rəsmi yarat” desəniz - sistem qadının nə olduğunu, necə göründüyünü ona verilmiş məlumat bazası əsasında başa düşür və həmin baza üzərindən istifadə edərək yeni bir təsvir yaradır.
Bu qadın real həyatda mövcud olan konkret bir insan yox, sadəcə sistemə təqdim edilmiş məlumatlardan ilham alaraq yaradılmış bir model olur. Başqa sözlə, süni intellekt verilmiş məlumatlardan ilham alır və onlara əsaslanaraq yeni bir vizual və ya mətn forması yaradır”,- deyə mütəxəssis izah edib.
Əmrah Mövsümzadə son olaraq vurğulayıb ki, əgər bir süni intellekt tətbiqinin və ya saytın məxfilik siyasəti ümumiyyətlə təqdim olunmayıbsa, bu, ciddi bir xəbərdarlıq siqnalı olmalıdır:
“Belə hallarda həmin tətbiqdən istifadə etməkdən çəkinmək daha doğrudur. Nəticə etibarilə, şəxsi məlumatlarınızı, xüsusilə də şəkillərinizi yalnız etibarlı və şəffaf fəaliyyət göstərən süni intellekt platformalarına etibar etməyiniz tövsiyə olunur”.
Mina Mikayılova
