Bakı 
İsrail və ABŞ ilə 12 günlük müharibədə verdiyi itkilərdən sonra İran “Chengdu J-10C” çoxməqsədli qırıcıları almaq üçün Çinlə danışıqları aktivləşdirib.
Bakıvaxtı.az azvision-az-a istinadən xəbər verir ki, öz Hərbi Hava qüvvələrini (HHQ) mümkün qədər tez modernləşdirməyə çalışan İran Çin təyyarələrini Rusiyanın Su-35-lərinə sərfəli və ucuz alternativ kimi qiymətləndirir.
“İran təxminən iyirmi ildir ki, J-10C ilə maraqlanır. 2015-ci ildə 150 qırıcının tədarükü üçün hazırlıqlar başladı, lakin sövdələşmə dayandı: Pekin ödənişin xarici valyutada aparılmasında israrlı oldu, valyuta çatışmazlığı yaşayan Tehran isə neft və qazla barter ödənişləri təklif etdi”, -məlumatda deyilir.
BMT-nin İslam Respublikasına qarşı silah embarqosu da razılaşmaya mane oldu. 2020-ci ildə bu məhdudiyyətlər aradan qaldırıldı və danışıqlar yenidən başladı. Müqavilənin miqyası 36 təyyarəyə qədər endirildi, lakin tərəflər yenə ödənişlə bağlı razılığa gələ bilmədilər.
İndi vəziyyət dəyişib: ABŞ iyunun 24-də Çinə sanksiyalar təhlükəsi olmadan rəsmi olaraq İrandan neft almağa icazə verdi ki, bu da müqavilə bağlamaq şansını artırdı.
Nəşrin yazdığına görə, İranın Müdafiə naziri, briqada generalı Əziz Nəsirzadənin iyunun 25-də Tsindaoda keçirilən ŞƏT sammitinə səfərini bu prizmadan dəyərləndirmək olar.
“Military Balance” illik bülleteninin məlumatına görə, İsraillə müharibədən əvvəl, 2025-ci ilə qədər İranın HHQ-də 150-yə yaxın qırıcı təyyarə olub. Bunlar əsasən İslam İnqilabından əvvəl ölkəyə miras qalmış Amerika istehsalı olan köhnəlmiş modellər idi.
İranda həmçinin 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində təhvil verilmiş 18 MiQ-29A/UB var. Lakin onların əksəriyyəti ehtiyat hissələrinin çatışmazlığı və çətin texniki xidmət ucbatından döyüş qabiliyyətini itirib.
2023-cü ildə bağlanmış müqavilə əsasında İranın aldığı sonuncu xarici qırıcılar dörd rus Su-35 təyyarəsi olub. Ümumilikdə Tehran hər birinin qiyməti 100 milyon dollardan çox olan 50 təyyarə sifariş edib, lakin Ukraynadakı müharibə səbəbindən hələlik onların çatdırılmasına ümidi yoxdur.
Çoxməqsədli təkmühərrikli “J-10C” qırıcısı Çinin Qərbin “F-16V” və “Gripen E” təyyarələrinə daha münasib alternativ kimi qiymətləndirilir. Bir ədədinin qiyməti 60 milyon dollardan (əsas paket) 90 milyon dollara (ehtiyat hissələri, zəmanət, silahlar və pilot təlimi daxil olmaqla) qədər dəyişir.
