Bakı 
Smartfonlar, sosial şəbəkələr, mesajlaşma proqramları — dünya tarixində insanlar arasında əlaqə yaratmaq bu qədər asan olmamışdı. Amma paradoks ondadır ki, bu qədər əlaqə imkanına baxmayaraq, insanlar özlərini heç vaxt bu qədər tənha hiss etməyiblər.
Bakıvaxtı.az xəbər verir ki, 2023-cü ildə Dünya Səhiyyə Təşkilatı tənhalığı ilk dəfə rəsmi olaraq qlobal sağlamlıq təhdidi kimi tanıdı. Tədqiqatlara görə, tənhalıq insan sağlamlığına siqaret çəkmək və ya piylənmə qədər zərər verir. Uzunmüddətli tənhalıq depressiya, yuxusuzluq, ürək-damar xəstəlikləri və immun sistemin zəifləməsi ilə əlaqələndirilir.
Böyük Britaniyada 2021-ci ildə aparılmış sorğuya görə, hər 14 nəfərdən biri heç kimlə yaxın münasibətdə olmadığını bildirib. Yaponiya və Cənubi Koreyada gənclər arasında “hikikomori” adlanan sosial təcrid fenomeni yayılıb — minlərlə insan illərlə evdən çıxmadan yaşayır.
ABŞ-da 2020-ci ildə aparılan “Cigna” araşdırmasına əsasən, hər üç amerikalıdan biri özünü "tənha" hiss edir və bu göstərici ilbəil artır.
Texnologiya: əlaqə vasitəsimi, yoxsa təcrid aləti?
Sosioloqlar bildirirlər ki, texnologiya insanları birləşdirmək yerinə, bəzən əsl ünsiyyəti əvəz edən bir “süni münasibət” alətinə çevrilir. Məsələn, bir çox insan sosial şəbəkədə yüzlərlə dostu olmasına baxmayaraq, çətin anda kömək istəyə biləcəyi real bir nəfər belə tapa bilmir.
Harvard universitetində 75 il davam edən məşhur “Adult Development Study” araşdırması göstərib ki, insanların uzunömürlülüyünü və xoşbəxtliyini təyin edən əsas faktor, sosial münasibətlərin keyfiyyətidir – var-dövlət və ya karyera yox.
Dünyanın bir çox ölkəsində bu problemin qarşısını almaq üçün təşəbbüslər var. Britaniyada “Tənhalıq naziri” vəzifəsi yaradılıb. Finlandiyada gənclər üçün “ünsiyyət bacarıqları” dərsləri keçirilməyə başlanıb. Yaponiyada isə yaşlı insanlar üçün ictimai mərkəzlər açılır, onların tək qalmamaları üçün könüllülər cəlb olunur.
Amma sosioloqların fikrincə, problemin həlli təkcə dövlətin və texnologiyanın üzərinə düşməməlidir. Əsas dəyişiklik fərdi səviyyədə baş verməlidir — bir mesaj yerinə bir zəng, bir like yerinə bir real görüş, və bəzən sadəcə bir “necəsən?” sualı.
Nuriyyə Musayeva
