Dəri niyə göyərir?- ARAŞDIRMA

Dərinin göyərməsi, yəni dəridə mavi və ya bənövşəyi rəng dəyişikliklərinin yaranması, bir neçə fərqli səbəbdən qaynaqlana bilər.

Bakıvaxtı.az xəbər verir ki, bu dəyişikliklər əsasən iki əsas mexanizmə bağlıdır: 

1. Zərbə nəticəsində yaranan göyərmələr (hematoma və ya ekximoz)

Ən çox rast gəlinən səbəb, dərinin altındakı kiçik qan damarlarının (kapilyarların) zədələnməsi nəticəsində baş verir.  Zərbə və ya travma zamanı bu damarlar partlayır və qan dərialtı toxumalara sızır.  Bu qan oksigenlə təmasda olmadığı üçün qaranlıq rəng alır və dəridə göyərmə kimi görünür.  Zamanla bədənin təbii müalicə prosesi nəticəsində bu qan parçalanır və rəng dəyişiklikləri müşahidə olunur: 

1–2 gün: Qan oksigenini itirdikcə, hemoglobinin tərkibindəki dəmir mavi və ya bənövşəyi rəng verir.

3–6 gün: Hemoglobin parçalanaraq yaşıl rəngli biliverdinə çevrilir.

7–10 gün: Biliverdin daha sonra sarı rəngli bilirubinə çevrilir.

10–14 gün: Rəng tədricən açılır və dəri normal rənginə qayıdır. 

Bu prosesin sürəti və rəng dəyişiklikləri fərdi xüsusiyyətlərə və zədənin şiddətinə görə dəyişə bilər.  Əgər göyərmələr səbəbsiz və ya tez-tez baş verirsə, bu, qan laxtalanma problemləri, vitamin çatışmazlığı və ya dərmanların yan təsiri kimi ciddi sağlamlıq problemlərinin göstəricisi ola bilər.  

2. Siyanoz: Qanda oksigen çatışmazlığı

Dərinin və ya selikli qişaların (dodaqlar, dırnaq yataqları) mavi rəng alması siyanoz adlanır və bu, qanda oksigen səviyyəsinin azalması ilə əlaqədardır.  Siyanoz aşağıdakı hallarda meydana gələ bilər: 

Ağciyər xəstəlikləri: Astma, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH), pnevmoniya və ya ağciyər emboliyası.

Ürək xəstəlikləri: Ürək çatışmazlığı və ya doğuşdan gələn ürək qüsurları.

Methemoglobinemiya: Qan hemoglobininin oksigen daşıma qabiliyyətinin azalması ilə nəticələnən nadir bir vəziyyət.

Argiriya: Gümüş birləşmələrinin yığılması nəticəsində dərinin mavi-boz rəng alması. 

Dərinin göyərməsi bəzən sadə bir zədənin nəticəsi olsa da, bəzi hallarda ciddi sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər.  Bu səbəbdən, belə hallar müşahidə etdikdə diqqətli olmaq və müvafiq tibbi yardım almaq vacibdir.

Nuriyyə Musayeva