• Bakı 16° C

    13.45 m/s

  • USD - 1.7

    EUR - 1.9014

    RUB - 2.0971

İdeoloji pendir - İradə Tuncay yazır
YAZARLAR
19 May 2025 | 18:06

İdeoloji pendir - İradə Tuncay yazır

Səhər-səhər enirəm otağımdan resepsiona və otelin elemanı olan qızdan soruşuram… Olanlar bundan sonra olur – burda bir az proloq vermək lazım gələcək… Hər yaşam mərhələsinin öz mənzərəsi var. Və  zaman-zaman bu mənzərələri xatırlayanda göz önünə gələn  parlaq, ya da solğun rənglər  içində  yaşatdıqlarının  nə qədər sağlam olduğunun sığortasıdı bəlkə də... Müəyyən bir dövrdə kimlər qurub bu mozaik mənzərəni? Yəqin əsas  sual  budu – kimlər?

Və  hər  dəfə  bir  mərhələdən o  birinə qədəm  qoyanda, özünə  verdiyin  sözü  tuta  bilməyəndə, həyatına  yeni-yeni insanlar daxil olanda bu çək-çevirin  içində dörd istiqamətə  baxa-baxa  düşünürsən – qurulanlar dağılır, bəs, kimlər bu viranənin  altından  salamat çıxacaq? Sən  özün  qərar  verəcəksən  ömür  adlanan bu zəlzələnin sonrakı  yaşamzədələri  kim  olacaq  deyə... Bəzən  itirdiklərinə təəssüf, bəzən də  oxqay hissi ilə. Amma yeniliklərin qarşısını ala bilmərik... Gələn  gələcək, olan olacaq... 

Sovet dövründə doğulub-böyüyən insanlar o dövrün həm bolluq, həm də qıtlıq mənzərələrini xatırlayırlar. Bir də görürdün yağ yoxa  çıxırdı,  çay-qənd yoxa çıxırdı… Ət yoxa çıxırdı… Zaman-zaman belə  qeybə çıxmalar çoxalırdı… Həəə, yoxa çıxan ərzaqları küçədə, dükanların qarşısında növbəyə durub gözləyən adamlara satırdılar… 
Bir dəfə anam evə dəmir qutuda pendir alıb gətirdi.  Arıq uşaq idim,yeməklə heç aram yox idi. Amma bu pendiri həvəslə yedim…  Anam dedi bolqar pendiridi… Yadımda qaldı. Sonradan ordan gələn toyuqları da (yəni yeməyə) sevdim. Kənddən gələn heç nəyi sevmirdim. Sonralar yemək zövqüm, damaq zövqüm çox dəyişsə də bolqar pendirinə olan sevgim heç azalmadı. 

Vəziyyət dəyişdi, sovet dağıldı, bolqarlar pendir ya satmadılar, ya ruslar almadılar –  bilmirəm. Sonuncu dəfə 1992-ci ildə yemişdim, vəssalam.  Amma mən bu pendirin dadını unutmadım. Əslində bu qüdrətli sovetin niyə özünün ərzaqları yox idi ki??? Ritorik sualdı təbii… Birinci şərt… Birincisi, sonuncusu yoxdu… İdeoloji dəmir intizamın içində xaos vardı…Sovet ancaq silah yaratmaqla məşğul idi –  onu da vəhşicəsinə yaradırdı…Yaratdığı hər nədisə vəhşi alınırdı…

Həə, resepsiondakı qızla söhbətim yarımçıq qaldı axı –  soruşdum ki, sizdə burda, marketlərdə bulqar peyniri bulunurmu?

Soruşmağına soruşdum da, amma peşman da oldum. Qızın üzünü görmək lazım idi, mən “bulqar” sözün işlədəndə… 

- Abla, bulqarmı? Nədən bulqar? Bizdə burda o kadar iyi peynirlər də var ki… Ben söyləyəlim…

Və başlanır pendir çeşidlərinin sadalanması…Mən anlada bilməzdim, ya da həvəsim olmadı anlatmağa ki, bu mənim uşaqlıq yaddaşımdı… Nə isə, deyib aralandım qızdan… Siyasi-ideoloji söhbətlərə qulaq asmağa həvəsim olmadı. Yorulmuşam həmin söhbətlərdən… 80-də Bolqarıstandan qovulan türklərin dərdin çəkirdik, rus təbliğatına qulaq asırdıq. Naim Süleymanoğlunun Naum Şalamanov olmağına…İndi də burda dərs keçirlər…

Yazını yazanda xatırladım, məktəbdə oxuyanda bolqar məktəblilərinin Bakıda konsert verməyini… O vaxtkı Yaşıl Teatrda olmuşdu… Sentyabr ayında… Bizi də aparmışdılar. Biser Kirovun Bakiya gəlməyini xatırlayıram…

Gör ha, bir ərzaq həm də siyasəti xatırlada bilərmiş…


SON XƏBƏRLƏR