Bakı 
Xəbər verdiyimiz kimi, Türkiyədə martın 31-də yerli idarəetmə seçkiləri keçirildi.
Bakıvaxtı.az-ın məlumatına görə, Türkiyə yerli seçkilərdə sürpriz yaşadı. Belə ki, CHP 15-i böyük şəhər olmaqla 36 vilayətdə seçkini qazandı. Seçkilərin nəticələri xalqın hakimiyyətə mesajı kimi qəbul edilib.
AK Partiya 12 böyük şəhər və 12 vilayət daxil olmaqla 24 şəhər bələdiyyə başqanlığını qazanıb. Hakim partiyanın 45 olan əyalət bələdiyyələrinin sayı 24-ə enib.
Xalq Alyansının ortağı MHP-nin idarəçiliyində olan bələdiyyələrin sayı 11-dən 8-ə enib. Yeganə böyük şəhəri Manisanı itirən MHP, tarixində ilk dəfə Tokat bələdiyyə başqanlığını qazanıb. Yenidən Rifah Partiyası (YRP) Şanlıurfa və Yozgat bələdiyyə sədrlərini qazanıb. Bütün Türkiyə üzrə səs nisbəti yüzdə 3,8 olaraq qalan İYİ Partiyası yalnız Nevşehirdə uğur qazanıb.
2019-cu ildə 2,7 faiz səs toplayan Səadət Partiyası (SP) ciddi varlıq göstərə bilməyib. Yalnız bir rayonda seçkilərdə qalib gələn SP-nin səs nisbəti 1 faiz civarında qalıb.
CHP İstanbul və Ankarada qalib gəlsə də, 10-a yaxın xal itirməsinə baxmayaraq, qalası olan İzmirdə qalib gəlməyi bacarıb. CHP Manisa, Bursa, Balıkəsir və Dənizli kimi böyük şəhərləri qazandığı vilayətlərə qatıb və Antalya, Adana, Mersin, Aydın, Tekirdağ və Əskişəhərdə yenidən qalib gəlib.
AK Partiya 31 Mart 2024 Yerli İdareler Seçkilərində Xalq Alyansı çərçivəsində MHP ilə əməkdaşlığını davam etdirib. Bu çərçivədə AK Partiya 28 böyük şəhər və 46 il bələdiyyə başçılığı üçün namizəd irəli sürüb. Digər vilayətlər isə ittifaq ortağı MHP-yə buraxıldı. AK Partiyanın əsas məqsədi indiki səs nisbətini saxlamaq və daha sonra sahib olduğu bələdiyyə sədrlərinin sayını artırmaq idi. Digər yerli seçkilərdə olduğu kimi 31 Mart əvvəli də AK Partiya xidmət bələdiyyəçiliyinə vurğu etdi. Bu çərçivədə 2019-cu ildə CHP-yə keçən İstanbul və Ankara böyük bələdiyyələrində yaşanan xidmət kəsiri xüsusilə diqqət mərkəzində olub. Kampaniyanın əsas şüarı əsas bələdiyyə xidmətlərində rəqiblərin yaşadıqları problemlərə istinad edərək “Əsl bələdiyyəçilik” olaraq müəyyən edilib.
Qeyd olunub ki, seçki prosesində 2019-cu ildə CHP-yə uduzan İstanbula xüsusi önəm verilib. İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyə Başçı namizədi olan keçmiş Ətraf Mühit, Şəhərsalma və İqlim Dəyişikliyi Naziri Murat Kurum, şəhərin üzləşdiyi zəlzələ riski ilə bağlı əhatəli işlərlə seçicilərin qarşısına çıxdı. Prezident Ərdoğanın həyata keçirdiyi seçki kampaniyasında xüsusilə CHP-yə qarşı tənqidlər ön plana çıxdı. CHP və DEM Partiyası arasında indi məlum olan ittifaq xüsusi vurğulanıb.
Seçkinin nəticələrini dəyərləndirən siyasi elmlər və beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Mehmet Gökhan Özçubukçu Bakıvaxtı.az-a deyib ki, martın 31-də keçirilən yerli seçkilərin yeni başlanğıc olduğu deyilsə də, digər tərəfdən bunun xəbərdarlıq olduğu bildirilir. Onun sözlərinə görə, seçkilər CHP-nin uğuru kimi görünsə də, əslində seçicilərin “reaksiya səsi” kimi görünür. Türkiyədə son vaxtlar baş verən iqtisadi problemlər, yüksək inflyasiya xalqın cibinə də yansıdı və nəticədə seçicilər seçki qutusunda öz reaksiyalarını göstərdilər.
Ekspert qeyd edib ki, AK Partiyanın seçki dönəmində həyata keçirdiyi layihə kampaniyaları ictimaiyyətə təsir etməyib:
“Müxalifətin “qavrayış metodu” dediyimiz siyasi diskurslarla apardığı iqtisadi-siyasi kampaniya seçkinin nəticələrinə təsir etdi. Çünki, deyəsən, seçicilərin iqtisadi problemləri olanda ən yaxşı layihələri təqdim etməyin mənası yoxdur. Bundan başqa, AK Partiya seçicilərinin bir qismi sandıq başına getməyib və hakimiyyətə öz reaksiyalarını nümayiş etdiriblər”.
Mehmet Gökhan Özçubukçu, siyasi elmlər və beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert
Onun sözlərinə görə, Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan seçkilərin nəticələrinin görünməyə başlamasından sonra “31 mart bizim üçün son deyil, əslində dönüş nöqtəsidir” deyərək ictimaiyyətə müraciət edib. Ərdoğan
“Millətin iradəsi seçki qutusunda təzahür edir, millət öz sözünü qutuda deyir, seçki qutusu ilə siyasətçilərə mesajını çatdırır.
Millət öz mesajlarını siyasətçilərə çatdırmaq üçün qutudan istifadə edirdi. Nəticələrdən asılı olmayaraq, bu seçkinin qalibi bizim demokratiyamız və milli iradəmizdir.
Bu gün AK Partiya və MHP-yə səs verən, demokratik hüquqlarından istifadə edərək sandıq gücünü gücləndirən hər kəs qalib gəlib.
Təəssüf ki, yerli seçki imtahanında istədiyimiz və ümid etdiyimiz nəticəni ala bilmədik.
Son 2 ayda 52 fərqli şəhərdə oldum, xalqımla bütünləşdim, bir-birimizlə qucaqlaşdım. Nəticə budur, baş verən hər şeydə bir xeyir var.
Yerli hakimiyyət orqanlarına seçkilərin nəticələrini partiyamızın orqanlarında ürəkdən qiymətləndirəcək, öz tənqidimizi cəsarətlə aparacağıq.
Biz həmişə demokratiyanın, qutunun tərəfində olmuşuq. Bu gün də eyni məsuliyyət hissi ilə hərəkət edirik və millətin iradəsindən üstün olan heç bir gücü tanımırıq.
Millətimizin qərarına hörmətsizlik etməyəcəyik, millətlə inadkarlıq etməkdən, milli iradəyə zidd hərəkət etməkdən, millətin təqdirini şübhə altına almaqdan uzaq olacağıq.
Millətin sandıq başına verdiyi mesajları ən doğru və obyektiv şəkildə, ağıl və vicdan tərəzisində tərəzidən keçirərək mütləq lazımi addımları atacağıq.
Millətimizin fərqli rəftarlarının olduğu yerlərdə inamı bərpa edəcək, qəlbləri çox daha güclü şəkildə fəth etməyin yollarını axtaracağıq.
Türkiyənin qarşısında 4 ildən çox vaxit var. Millətin, məmləkətin vaxtını itirəcək müzakirələrlə bu dövrü sərf edə bilmərik”.
açıqlamalarını verib”.
Mehmet Gökhan Özçubukçu bildirib ki, nəticədə 31 mart seçkiləri AK Partiya üçün ciddi itki olsa da, AK Partiya seçicilərlə münasibətini ən yaxşı şəkildə təhlil edən, səhvlərindən dərs alan bir partiya olaraq varlığını davam etdirdi:
“Martın 31-də keçirilən seçkilərdə buraxılan səhvləri anlayaraq, bu barədə çevik qərarlar qəbul edərək növbəti seçkiyə uğurla hazırlaşacaq. Yüksək inflyasiya ilə mübarizə aparmaq üçün iqtisadi proqramlarını həyata keçirməklə bunu ən yaxşı şəkildə ictimaiyyətə izah edəcək və sosial siyasətlərə diqqət yetirərək 2028-ci il seçkilərinə uğurla hazırlaşacaq”.
Murad Məmmədli
